Archivos de Etiquetas: semana cultural

Dicía o escritor Manuel Rivas que o Pórtico da Gloria é a primeira gran película da humanidade. Rodada en pedra, iso si. Aí está todo, en panorámica, desde o Alfa ata o Omega. O que Shakespeare chamaría “o gran escenario da humanidade”, pero labrado en granito e elevándose polo  traballo da luz. O gran biopic de Xesucristo, di con ironía. E é que o realismo das imaxes  é tal que a propia Rosalía de Castro preguntábase :

¿Estarán vivos? ¿Serán de pedra

aqués sembrantes tan verdadeiros,

aquelas túnicas maravillosas,

aqueles ollos de vida cheos?

Sen embargo as primeiras imaxes en movemento non chegarían a nós ata finais do século XIX.  Sinálase como nacemento do cine a primeira proxección pública que fan en París en 1895 os irmáns Lumière. As cámaras Lumière comercializáronse  en 1897 e a partir daí temos en Galicia a primeira gravación realizada por parte dun fotógrafo francés asentado na Coruña, Joseph Sellier. Estas primeiras gravacións teñen una duración breve , dalgúns minutos, e captan simples escenas cotiás. En España considérase que as primeiras imaxes filmadas son as da Salida de misa de doce del Pilar de Zaragoza.

Os primeiros filmes, como xa sabedes,  eran en branco e negro e non dispuñan de gravación sonora (o que hoxe chamamos cine mudo). Proxectábanse en barracóns provisionais  que se instalaban durante as festas en vilas e ciudades e tamén aparecen exhibidores ambulantes que percorrían as festas e feiras, enchendo de cine toda Galicia. Pouco a pouco trasladáronse aos teatros (como o Jofre en Ferrol ou o Principal en Santiago) ou construíronse locais estables dedicados a exhibir películas. Neles os filmes podían acompañarse de música en directo (tal como nos explicaron o pasado martes no concerto didáctico de Celanova) ou mesmo da figura do “explicador”, que ía  comentándolle ó público o que ocorría na pantalla.

Hoxe imos ver  un documental sobre unha figura fundamental dos inicios do cinema en Galicia: José Gil. El foi o primeiro cineasta galego, o primeiro produtor, o primeiro operador de cámara, o primeiro director. E sen embargo, e segundo Miguel Romero, director deste traballo, “José Gil é un gran descoñecido, unha figura inxustamente olvidada”. Miguel, estivo investigando na obra e na vida de José Gil durante cinco anos para deixarnos o testemuño dun galego emprendedor e visionario coma poucos que, de ter nacido noutras latitudes, estaría máis que recoñecido.

Nun primeiro momento as súas gravacións serán de tipo documental e parella á súa historia iremos vendo a evolución daquela Galicia de principios do século XX, a importancia da emigración, as primeiras industrias… Pero non só dirixiu documentais, a primeira película de ficción rodada en Galicia no1916, foi dirixida por José Gil. Titulábase Miss Ledya e nela actuou o propio Castelao.

Esta é a historia dun emprendedor no sentido máis amplo da palabra, fascinado pola imaxe pero tamén por calquera innovación tecnolóxica que fose xurdindo no mundo, e tamén a historia dunha vida truncada polos tráxicos acontecementos que lle tocou vivir.

Por último quixera agradecerlle a Miguel Romero que se encontra en plena rodaxe doutro proxecto a desinteresada cesión que desta súa película nos fai para poder exhibila no nosos centro.

Begoña Campaña